Η ρωσίδα τενίστρια Μαρία Σαράποβα αποκάλυψε τη Δευτέρα ότι βρέθηκε θετική στον τελευταίο έλεγχο ντόπινγκ που έκανε, εξαιτίας ενός φαρμάκου που εισήχθη την 1η Ιανουαρίου 2016 στις απαγορευμένες για τους αθλητές ουσίες.
Το φάρμακο αυτό λέγεται μελδόνιο (meldonium ή mildronate) και η 28χρονη πρωταθλήτρια, που κατείχε το Νο 7 στην παγκόσμια κατάταξη, δήλωσε πως το παίρνει από το 2006 επειδή αρρώσταινε συχνά, πάσχει από ανεπάρκεια μαγνησίου και έχει οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
Πρόσθεσε επίσης ότι δεν γνώριζε ότι είναι απαγορευμένο.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, το μελδόνιο βρισκόταν από το 2015 στη λίστα επιτήρησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αντιντόπινγκ (WΑDΑ), η οποία είχε αποφασίσει τον Σεπτέμβριο του 2015 ότι υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία για να θεωρηθεί ως ουσία που λαμβάνεται από τους αθλητές με σκοπό την βελτίωση των επιδόσεών τους.
Τί είναι, όμως, το φάρμακο αυτό; Ουσιαστικά έχει σχεδιαστεί για να θεραπεύει την ισχαιμία (είναι η μειωμένη παροχή αίματος στους ιστούς του σώματος) στους πάσχοντες από στηθάγχη και έμφραγμα, συμπεριλαμβανομένων ασθενών με ιστορικό διαβήτη.
Το μελδόνιο επινοήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70 από μία φαρμακευτική εταιρεία της Λετονίας και είναι εγκεκριμένο σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσία, Ουκρανία, Μολδαβία, Λευκορωσία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία).
Όπως εξηγεί στο BBC ο δρ Τομ Μπάσιντεϊλ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Hallam του Σέφιλντ, το φάρμακο δρα αυξάνοντας την παροχή αίματος και θρεπτικών συστατικών παντού στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των μυών.
Το μελδόνιο προωθείται επίσης ως βοήθημα των νοητικών δεξιοτήτων, επειδή ασκεί ήπια δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλο, νωτιαίο μυελό) που αυξάνει την εγρήγορση.
Επιπλέον, βοηθά τον οργανισμό να συνέλθει πιο γρήγορα από την έντονη καταπόνηση που επιφέρει μια πολύ σκληρή προπόνηση ή αγώνας, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη γι’ αυτό η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην επιθεώρηση «Drug Testing and Analysis».
Μερικές κλινικές μελέτες που έχουν γίνει με αυτό υποδηλώνουν ότι σε συνδυασμό με φάρμακα εγκεκριμένα σε ΗΠΑ και Ευρώπη θα μπορούσε να βοηθήσει και πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά οι έρευνες επ’ αυτού συνεχίζονται.
Μερικές κλινικές μελέτες που έχουν γίνει με αυτό υποδηλώνουν ότι σε συνδυασμό με φάρμακα εγκεκριμένα σε ΗΠΑ και Ευρώπη θα μπορούσε να βοηθήσει και πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά οι έρευνες επ’ αυτού συνεχίζονται.
Εκτεταμένη χρήση
Αν και το μελδόνιο δεν είναι εγκεκριμένο σε χώρες της Δύσης, το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεών του γίνεται μέσω διαδικτύου σε ΗΠΑ και Βρετανία, για αθλητικούς - και όχι για ιατρικούς - σκοπούς.
Πέρυσι, στο πλαίσιο της επιτήρησης από την WADA, ένα κέντρο αντιντόπινγκ στην Κολωνία πραγματοποίησε προληπτικό, δειγματοληπτικό έλεγχο ο οποίος το εντόπισε στα ούρα των 182 από τους 8.320 τυχαία επιλεγμένους αθλητές που ελέγχθηκαν.
«Το ποσοστό του 2,2% που εντοπίστηκε είναι τεράστιο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το συνολικό ποσοστό θετικών αποτελεσμάτων για όλες τις άλλες ουσίες ντόπινγκ μαζί ήταν 2% επί συνόλου 280.000 διαφορετικών μετρήσεων», είπε ο δρ Μπάσιντεϊλ.
Αντίστοιχη έρευνα στη Ρωσία το είχε εντοπίσει στον οργανισμό του 17% των αθλητών που ελέγχθηκαν (στους 724 επί συνόλου 4.316).
Στη Ρωσία, εξ άλλου, είναι συνηθισμένη η διάθεσή του χωρίς ιατρική συνταγή, ενώ από το 2013 η κυβέρνηση της χώρας το έχει εντάξει στη «Λίστα των Βασικών Φαρμάκων» μαζί με σκευάσματα όπως η ινσουλίνη.
Σε όσα φάρμακα εντάσσονται στη λίστα αυτή τίθεται ένα ανώτατο όριο τιμών, για να είναι πιο προσιτά στους ασθενείς, σύμφωνα με το BBC
.
Και άλλοι αθλητές
Η Σαραπόβα δεν είναι η πρώτη αθλήτρια που βρίσκεται θετική το 2016 στη συγκεκριμένη ουσία και πιθανότατα θα τιμωρηθεί με αποκλεισμό από τις διεθνείς διοργανώσεις.
Έχουν προηγηθεί δύο δρομείς των μεσαίων αποστάσεων με παγκόσμιους τίτλους στα χέρια τους: η Γκαμζέ Μπουλούτ από την Τουρκία, η οποία είχε πάρει το ασημένιο μετάλλιο στα 1.500 μέτρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο Λονδίνο και η Αμπέμπα Αρεγκάβι, παγκόσμια πρωταθλήτρια το 2013 στα 1.500 μέτρα, η οποία κατάγεται από την Αιθιοπία και αγωνίζεται για τη Σουηδία.
Άλλοι αθλητές που βρέθηκαν ντοπαρισμένοι είναι ο μαραθωνοδρόμος από την Αιθιοπία Εντέσο Νεγκέσε, νικητής του μαραθωνίου του Τόκιο το 2015, δύο ουκρανοί διαθλητές (η Όλγκα Αμπράμοβα και ο Αρτέμ Τιστσένκο), ο ρώσος ποδηλάτης Εντουάρ Βοργκάνωφ και η ρωσίδα αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ Εκατερίνα Μπομπρόβα.
Όλοι έχουν ή πρόκειται να τιμωρηθούν με προσωρινό αποκλεισμό από τις παγκόσμιες αθλητικές διοργανώσεις.