Εδώ και πολλούς μήνες ο Α. Σαμαράς διαβεβαίωνε ότι έχει… στην τσέπη τους 180 βουλευτές για την εκλογή Προέδρου. Όταν, όμως, αποφάσισε να επιταχύνει την προεδρική εκλογή οι προσδοκίες του διαψεύσθηκαν παταγωδώς με τις 168 ψήφους στον Σταύρο Δήμα και την υποχρεωτική προσφυγή στις κάλπες. Τι έφερε αυτή την αποτυχία; Και πώς μπορεί να επηρεάσει αυτή η αποτυχημένη προσπάθεια την εκλογική επίδοση της ΝΔ;
Αν ρωτήσει κανείς συνεργάτες του Πρωθυπουργού, ίσως να βγάλει το συμπέρασμα ότι ζουν σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, όπου οι αποτυχίες ισοδυναμούν με… επιτυχίες. «Είστε σίγουρος ότι αποτύχαμε»; ήταν η αινιγματική απάντηση πρωθυπουργικού συμβούλου σε σχετικό δημοσιογραφικό ερώτημα, μετά την τρίτη, άγονη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου.
Ο πρωθυπουργικός σύμβουλος δεν θέλησε να δώσει εξηγήσεις, είναι όμως σαφές σε τι ακριβώς αναφερόταν: ο Πρωθυπουργός μπορεί να έχασε τη «μάχη» για την εκλογή Προέδρου, αλλά αυτό ήταν μέρος του σχεδίου του και όχι μια αστοχία. Με απλά λόγια, στόχος του ήταν να προκαλέσει τις εκλογές, όχι να τις αποφύγει. Γιατί πιστεύει, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ότι μπορεί να τις κερδίσει, παρά τις δημοσκοπήσεις που λένε το αντίθετο. Ή, ακόμη και αν τις χάσει, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί παρά να αποτελέσει μια σύντομη αριστερή παρένθεση.
Ίσως πράγματι ο Πρωθυπουργός να πιστεύει ότι μπορεί να κερδίσει τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές τώρα, πριν ακόμη γίνουν αισθητά τα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής του. Ίσως να πιστεύει ότι μπορεί να επαναλάβει τη συνταγή της δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης του 2012, όταν ο παραλυτικός φόβος της εξόδου από την ευρωζώνη αύξησε θεαματικά το ποσοστό της ΝΔ, σε σχέση με την πρώτη εκλογική διαδικασία, αφήνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη θέση.
Δεν μπορεί, όμως, να γίνει σοβαρή πολιτική συζήτηση στη βάση των πιθανολογούμενων σκέψεων ενός Πρωθυπουργού, όταν μάλιστα αυτές είναι εντελώς αντίθετες από τους λόγους και τα έργα του: υποτίθεται ότι ο Α. Σαμαράς προσπάθησε μέχρι τέλους και με πολλούς τρόπους να αποτρέψει τις εκλογές και με αυτό το μέτρο κρίνεται η στρατηγική του και οι τακτικές κινήσεις του. Οι εκλογές δεν αποτράπηκαν και αυτό συνιστά αποτυχία.
Πώς φτάσαμε στο αδιέξοδο
Γιατί, όμως, απέτυχε ο Πρωθυπουργός στην εκλογή νέου Προέδρου;
Το μεγάλο πρόβλημα του Α. Σαμαρά είναι ότι γνωρίζει να ανεβάζει το θερμόμετρο της έντασης, να δημιουργεί προσωπικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις, αλλά όχι και να διαμορφώνει ευρύτερες συναινέσεις για την επίτευξη ενός σκοπού, που υπερβαίνει τα στενά κομματικά συμφέροντα.
Ο Α. Σαμαράς ελάχιστα προσπάθησε να εξασφαλίσει ευρύτερες συναινέσεις για την εκλογή Προέδρου, στη βάση ενός πολιτικού σχεδίου, που θα μπορούσε να τύχει ευρύτερης αποδοχής. Αντίθετα, ανέβασε στα ύψη το θερμόμετρο της πολιτικής αντιπαράθεσης και επιχείρησε να εκμαιεύσει θετικές ψήφους για τον Σταύρο Δήμα με προειδοποιήσεις-απειλές στους βουλευτές, ότι αν δεν υπερψηφίσουν τον προτεινόμενο Πρόεδρο θα έχουν την ευθύνη για μια εθνική καταστροφή.
Ακόμη και όταν προσπάθησε να κινηθεί συναινετικά, με τις γνωστές προτάσεις του διαγγέλματος πριν από τη δεύτερη ψηφοφορία, ο Πρωθυπουργός δεν έδειξε να πιστεύει πραγματικά ότι πρέπει να υπάρξει μια πολιτική συμφωνία για την εκλογή Προέδρου, με ταυτόχρονο ορισμό της ημερομηνίας των εκλογών το 2015. Μια τέτοια συμφωνία, την οποία είχε περιγράψει νωρίτερα (μετά τη συνάντηση με τον Κάρολο Παπούλια) και ο Αλέξης Τσίπρας, ίσως θα μπορούσε να εγκριθεί από κόμματα της αντιπολίτευσης. Όμως, ο Α. Σαμαράς δεν επιδίωξε πραγματικά να συζητήσει με τους αρχηγούς των κομμάτων και να καταλήξουν σε συμφωνία, αλλά άφησε τη σχετική πρότασή του μετέωρη.
Αυτή η στρατηγική μιας μανιχαϊστικού χαρακτήρα σύγκρουσης, όπου ο Α. Σαμαράς και η ΝΔ ταυτίζονται με το καλό και την πρόοδο, ενώ όλοι οι αντίπαλοι με το κακό και την καταστροφή, δυστυχώς φαίνεται ότι θα ακολουθηθεί από τον Πρωθυπουργό και στην προεκλογική εκστρατεία, διανθισμένη με μεγάλες δόσεις κινδυνολογίας για έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και εθνική καταστροφή.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο κ. Σαμαράς θα έχει επιτυχία στις εκλογές με αυτή τη στρατηγική. Όπως έγραψε και το “Bloomberg”, κινδυνεύει να έχει την τύχη του βοσκού που συνεχώς προειδοποιούσε για το λύκο και κανείς δεν τον έπαιρνε σοβαρά όταν πράγματι ο λύκος εμφανίσθηκε. Επιπλέον, οι ψηφοφόροι έχουν κουραστεί από την πολιτική της διχόνοιας και των αντιπαραθέσεων και περιμένουν από τον κ. Σαμαρά θετικές προτάσεις, συναινετική διάθεση και οράματα που θα δίνουν ελπίδα για το μέλλον.
Ακόμη και αν αναλύσει κανείς τις εξελίξεις με πιο «στεγνά» πολιτικά/κομματικά κριτήρια, ο συγκρουσιακός λόγος του Α. Σαμαρά δύσκολα θα περίμενε κανείς ότι μπορεί να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του «μεσαίου χώρου» (για να θυμηθούμε και τον Κ. Καραμανλή) γύρω από τη ΝΔ. Και ο μόνος τρόπος για να κερδίσει ο κ. Σαμαράς τις εκλογές είναι ακριβώς αυτό: να επαναφέρει, όσο είναι δυνατό, τη ΝΔ στην παλαιά της ταυτότητα του πολυσυλλεκτικού κεντροδεξιού κόμματος.
Με αυτά τα δεδομένα, η πολιτική ήττα του Πρωθυπουργού στην προσπάθεια για την εκλογή Προέδρου σηματοδοτεί πολλά περισσότερα από μια πολιτική αστοχία. Σηματοδοτεί, αν δεν αλλάξει γραμμή πλεύσης ο Α. Σαμαράς, μια πορεία προς μια στρατηγικής σημασίας εκλογική ήττα στις 25 Ιανουαρίου.
