Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) κατάφερε την Τρίτη πλήγμα στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση, λέγοντας ότι δεν πρόκειται να βοηθήσει πια στην μεταφορά των μεταναστών και προσφύγων που φτάνουν στην Ελλάδα σε «κέντρα κράτησης».
Η ΕΕ ήρθε σε συμφωνία με την Τουρκία πριν από τέσσερις μέρες για να σταματήσει η ροή των μεταναστών μέσω της θάλασσας προς την Ελλάδα, αλλά η Υπατη Αρμοστεία ανακοίνωσε ότι η συμφωνία έχει αρχίσει να εφαρμόζεται πρόωρα χωρίς τις απαιτούμενες δικλείδες ασφάλειας.
Ανέφερε ότι οι μετανάστες κρατούνται ενάντια στην θέλησή τους σε κέντρα υποδοχής σε αρκετά ελληνικά νησιά, και ότι δεν θα μεταφέρει άτομα σε αυτά από τις παραλίες και προς ή από τα λιμάνια. Θα συνεχίσει να παρέχει στους πρόσφυγες άλλες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων συμβουλευτικές.
Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας περιέχει τη συμμετοχή της Υπατης Αρμοστείας, παρότι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών στην Γενεύη δήλωσαν πως δεν είχε ζητηθεί η γνώμη τους για το θέμα.
«Τα hot spots έχουν μετατραπεί σε κέντρα κράτησης»
Η συμφωνία, που τέθηκε σε ισχύ από την Κυριακή (20/3), σκοπεύει να επιταχύνει τη διαδικασία καταγραφής και διευθέτησης των νεοαφιχθέντων στην Ελλάδα μεταναστών που ζητούν άσυλο. Αλλά σημαίνει επίσης πως αυτοί οι μετανάστες και πρόσφυγες θα κρατούνται έως ότου εξεταστούν οι αιτήσεις τους.
«Υπό τους νέους κανονισμούς, αυτά τα λεγόμενα hot spots έχουν τώρα μετατραπεί σε κέντρα κράτησης», τόνισε η εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας Μελίσα Φλέμινγκ. «Παρομοίως, και σύμφωνα με τους κανονισμούς της Υπατης Αρμοστείας η οποία αντιτίθεται σε υποχρεωτική κράτηση, έχουμε αναστείλει ορισμένες από τις ενέργειές μας σε όλα τα κλειστά κέντρα του νησιού», πρόσθεσε, αναφερόμενη στην Λέσβο.
Η διεθνής ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από ένα από τα κέντρα στην Λέσβο «επειδή η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μετατρέπει τα κέντρα υποδοχής σε κέντρα απέλασης. Εάν συνεχίζαμε (στο κέντρο κράτησης), θα γινόμασταν συμμέτοχοι σε ένα σύστημα που θεωρούμε άδικο και απάνθρωπο», σημειώνει το ελληνικό τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε ανάρτησή του στο Twitter.
Η Μαρί Ελιζαμπέτ Ενγκρ, που διευθύνει το ελληνικό γραφείο, πρόσθεσε ότι η απόσυρση ορισμένων υπηρεσιών «δεν θα επιτρέψει τη βοήθειά μας να γίνει όργανο επιχείρησης μαζικών απελάσεων».
Οσοι θεωρείται ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την παροχή ασύλου θα επιστρέφονται στην Τουρκία από τις 4 Απριλίου. Για κάθε Σύρο που επιστρέφεται, άλλος ένας που βρίσκεται στην Τουρκία θα μετεγκαθίσταται στην Ευρώπη άμεσα, πράγμα το οποίο στην ουσία τιμωρεί όσους έχουν σε πολλές περιπτώσεις ξοδέψει την περιουσία τους για να φύγουν από την εμπόλεμη κατάσταση.
Δύο αξιωματούχοι της ΕΕ είπαν ότι ήλπιζαν πως αυτού του είδους η θεραπεία-σοκ θα συνεισέφερε στην μείωση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών στην Ευρώπη. Ενας από αυτούς δήλωσε ότι οι «άσχημες εικόνες» των υποχρεωτικών κρατήσεων και απελάσεων ήταν κάτι που έπρεπε να δεχθεί η ΕΕ εάν ήθελε να επανακτήσει τον έλεγχο των συνόρων της.
Αλλο η ηθική και άλλο οι νόμοι...
«Ηθικά μπορεί να έχουμε αμφιβολίες. Αλλά νομικά δεν έχουμε καμία», είπε άλλος αξιωματούχος των Βρυξελλών. Και οι δύο έκαναν τις δηλώσεις αυτές πριν ανακοινωθεί η μερική απόσυρση της βοήθειας από την Υπατη Αρμοστεία.
Πάνω από 147.000 άτομα από εμπόλεμες χώρες στην Μέση Ανατολή και Ασία έχουν φτάσει στην Ελλάδα μέσω του Αιγαίου φέτος, με το 59% από αυτούς να είναι γυναίκες και παιδιά, όπως ενημερώνει η Υπατη Αρμοστεία.
Τη Δευτέρα έφτασαν στην Λέσβο τούρκοι παρατηρητές για να βοηθήσουν στην εφαρμογή της συμφωνίας. Την Τρίτη, η Τσεχία πρόσφερε 10 ειδικούς ασύλου και 30 αστυνομικούς συν ανθρωπιστική βοήθεια στην Ελλάδα, είπε η γενική γραμματέας της κυβέρνησης της Τσεχίας υπεύθυνη για θέματα ΕΕ.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας, μία ομάδα (task force) 4.000 ατόμων - από ειδικούς για εξέταση αιτήσεων ασύλου μέχρι διαιτητές, διερμηνείς και προσωπικό ασφάλειας - θα πρέπει να έχει αναλάβει καθήκοντα μέχρι τις 28 Μαρτίου. Από αυτούς, οι 2.300 θα πρέπει να έχουν έρθει από χώρες της ΕΕ εκτός της Ελλάδας.
Εκπρόσωπος της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά (UNICEF) ανέφερε την Τρίτη σε ενημέρωση Τύπου στην Γενεύη πως η επιτροπή ανησυχεί για τις επιπτώσεις που θα έχει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στα παιδιά.
«Δεν βλέπουμε καμία αναφορά σε παιδιά, παρά το γεγονός ότι τα παιδιά αποτελούν το 40% όσων βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα αυτήν την στιγμή», υπογράμμισε η εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι 19.000 παιδιά είναι εγκλωβισμένα στην Ελλάδα ενώ περίπου 10% από αυτά είναι ασυνόδευτα.
